1.RÖPORTAJ YAZIMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
RÖPORTAJ NEDİR?
RÖPORTAJ YAZIMINDA DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER
RÖPORTAJ ÖNCESİ YAPILMASI GEREKENLER
RÖPORTAJ ESNASINDA YAPILMASI GEREKENLER
Röportaj nedir sorusuyla karşınızdayım. Röportaj nedir, röportaj nasıl yapılır?
RÖPORTAJ NEDİR?
Röportaj bir kişinin bir konu hakkında birine sorular sorması. soru cevap şeklinde yapılır.
Röportaj bittikten sonra öncelikle kaset deşifre edilmelidir. Deşifre etmek, her sözün bir bir yazılı hale getirilmesi demektir. Deşifreden sonra önemli bilgileri seçerek haberi oluşturabilirsiniz. Veya diyalog formatıyla röportajın önemli bölümlerini verebilirsiniz.
Bu aşamada konuşma dilinin neden olduğu gereksiz sözcükler, tekrarlar söylemin esasını bozmamak kaydıyla silinir. Bu işlem sırasında gerekli görülürse röportaj yapılan kişiden onay da alınır. Cümleleri kısaltmak anlatım bozukluğuna sebep vermemelidir, istemeden söylenilmek istenen şey bambaşka bir şeye dönüşebilir.
Gazeteci kendi duygu ve düşüncelerini de katarak röportajı yayına hazırlar. Yayınlanacak metin sadece sorular ve cevaplardan ibaret olmaz. Hatta sorulara bile yer verilmeden, içerisinde röportaj yapılan kişinin cevapları olan bir metin bile yayınlanabilir.
Bir bütün halinde bakıldığında röportaj yazısı “giriş + önemli sorular ve yanıtları + sonuç ifadesi” bölümlerinden oluşur.
Alıntılı girişler de çoğu zaman çarpıcıdır. Röportaj yapılan kişinin yaptığı en önemli açıklama röportajın başına konur. Okura bu röportajı “gel oku” denilen girişin, röportajın tamamını okutturacak cazibeyi taşıması gerekir.
“Soru ve yanıt bölümünde” sorularla yanıtların ilk bakışta birbirinden ayrılabilmesi önemlidir. Kimi zaman da sorular koyu, yanıtlar normal stilde yazılarak bu ayrım sağlanmaktadır. Soru paragrafından önce bir satırlık boşluk bırakmak da yaygın kullanım biçimlerinden birisidir.
Öte yandan bir röportajın önemlileştirilmesi adına da ara başlıklar ya da ayrı çerçeveler içinde sunumlar yarar sağlar. Konular arasındaki ayrımı ortaya koyar. Okuru rahatlatır. Dikkati belirli konular üzerine çeker. Daha anlaşılır bir dil olur.
2.RÖPORTAJ ÖNCESİ YAPILMASI GEREKENLER
Röportaj yapmadan önce üç aşama vardır. Bunlar “röportaja hazırlık” ,“röportaj”ve “röportaj sonrası” olarak sıralanır. Bir gazeteci röportaj yapmadan önce röportaj hazırlıklarını çok iyi bir şekilde yapmalıdır.
İlk aşama röportaj teklifi aşamasıdır. Röportaj yapılacak kişiye teklif sunulmalı, röportajın ne hakkında olduğu, nerede ve ne zaman yayınlanacağı açıklanmalıdır. Röportajın yazılı mı, sesli mi, görsel olarak mı yayınlanacağı konusunda bilgi verilmelidir. Uygun bir tarih belirlenip, sözleşilmelidir.
Röportaj yapılacak akademisyen–yazar Erhan Arslan hakkında bilgi sahibi olunması gerekiyor. Onu biraz araştırmak önceki yapmış olduğu işler hakkında bilgi sahibi olmak gerekir.
Son kitabını ele alacaksak vakit var ise önceki yayımlanmış kitaplarını okumakla başlayıp son kitabını da okuyup ondan sonra röportaj yapmaya gitmek gerekir. Vakit yoksa bile son kitabı mutlaka okumalı onun hakkında yapılmış yorum ve eleştirileri de okumak gerek.
Röportaj yapacağımız kişiyle görüşmeden önce sorularımızı belirleyip düzgün bir şekilde bir kağıt üzerinde liste olacak şekilde sırayla yazmamız gerekir.
Yazar röportaj sırasında bazı sorulara cevap vermeyebilir veya sorular yetersiz kalabilir bu yüzden elimizde fazladan soru bulundurmalıyız.
Röportaj yapılacak kişiyle görüşmeden önce ses kayıt cihazı kontrol edilmeli, yedek pil alınmalı, ayrıca not almak için kağıt, kalem alınmalı ve fotoğraf çekmek için de fotoğraf makinesi kontrol edilip öyle gidilmeli.