-Hak haberciliği nedir? İnsan hakları ile medya arasında nasıl bir bağ vardır? Haberler nasıl hak odaklı kılınabilir?

Hak haberciliği; hak ihlallerinin medya tarafından izlenmesi, haber yapılması, böylelikle  korunup iyileştirilmesine, demokratikleşmeye katkıda bulunulması amacına yönelik bir habercilik türüdür. Gerçek bir gazeteci adaletli olur gerekirse pozitif ayrımcılık yapmalı. Gazetecinin vicdani sorumluluğu olmalıdır ve bu şekilde insanların hakkını gözetir.

Hak haberciliği pratiği, kurulu düzen tarafından bir biçimde madunlaştırılmış, ötekileştirilmiş, ayrımcılığa maruz kalmış insan gruplarına yönelik hak ihlallerine yer veriyor ve bu grupların medyada temsil edilme biçimlerini bir karşı-üretimle dönüştürmeyi amaçlıyor. Kadın hakları temelli ya da kadın odaklı habercilik de yaygın medyada kadınların temsil edilme ve kadınlığın inşa edilme biçimlerine karşı geliştirilmiş olan bir hak haberciliği türü. Zira haber, ataerkil düzen ve zihniyet yapılarına referansla iş görüyor ve bu haliyle son derece eril ve cinsiyetçi bir doğaya sahip

İnsan hakları ve özelde kadın, çocuk azınlık haklarına yönelik yeni düzenlemeler yapılması gerekliliği ABD’ye uyum sürecinde Türkiye’den yapılması istenen düzenlemelerin başında yer almaktadır. Hak haberciliği dendiğinde çocuk haklarının ne durumda olduğuna bakmak zorunludur. Çünkü, çocuk haklarının diğer haklarla ilgili olarak yapıan haberlerle kıyaslandığında son derece alt sıralara düştüğü görülmektedir. Genel bir değerlendirme yapmak gerektiğinde, gazetelerin çocuk haklarına yer ver önem vermemek konusunda aralarında pek fark olmadıklarını söylemek mümkündür. Çocuk haklarına ilişkin haberlerin oranı yüzde 1’e bile ulaşmamaktadır.

BM çocuk hakları sözleşmesinde medyaya dair maddeler şunlardır;

-Çocuk düşüncesin özgürce açıklama hakkına sahiptir. bu hak ülke sınırlarına bağlı olmaksızın, yazılı, sözlü, basılı, sanatsal biçimde veya  çocuğun seçeceği başka bir araçla her türlü haber ve düşüncelerin araştırılması, elde edilmesi ve verilmesi özgürlüğünü içerir. (madde – 13)

-Taraf devletler çocuğun düşünce, vicdan ve din özgürlükleri hakkına saygı gösterirler.(madde-14)

-Taraf devletler, çocuğun dernek kurma ve barış içinde toplanma özgürlüklerine ilişkin haklarını kabul ederler.(madde-15)

-Taraf devletler, kitle iletişim araçlarının önemini kabul ederek çocuğun; özellikle toplumsal, ruhsal ve ahlaki esenliği ile bedensel ve zihinsel sağlığını geliştirmeye yönelik çeşitli ulusal ve uluslararası kaynaklardan bilgi ve belge edinmesini sağlarlar. (madde-17)

Hak haberciliği alanında karşı karşıya kalınan sorunları şöyle özetlemek mümkündür; haberi yapanların genel olarak insan hakları mevzuatı konusunda ve hak haberciliği konusunda altyapılarının yetersiz olması, haber üretim süreçlerinin kısa olması, haberin oluşturulmasında hızın önem kazanması ve böylelikle hak haberlerine daha az yer ve önem verilmesi ve özellikle son yıllarda haberlerin içeriğinin eğlenceli hale getirilme eğilimi hak haberlerinin arka plana atılmasında etken olmuştur.

Medya çalışanlarının hak haberciliği alanını göz ardı etmeyerek ve hatta bizzat hak haberciliğine yönelik habercilik anlayışını geliştirerek haber oluşturmaları, bu alanı dışlamayan yok saymayan bir zihniyete  sahip olmaları gerekmektedir.